Oczyszczacze powietrza w komunikacji miejskiej testowo zamontowane były już w Łodzi i Poznaniu. Warszawa i Kraków sprawdzały natomiast miejskie oczyszczacze powietrza, które stały przy najbardziej zanieczyszczonych ulicach w centrum metropolii. Cel jest jeden – aby mieszkańcy mogli oddychać czystym powietrzem bez smogu i pyłów zawieszonych, bakterii, wirusów, roztoczy, alergenów czy grzybów.
W Pekinie już w 2017 r. miejskie autobusy elektryczne wyposażone w oczyszczacze powietrza neutralizowały szkodliwe pyły, ale i wirusy czy grzyby wewnątrz pojazdu. Wszystko po to, aby poprawić komfort pasażerów podczas jazdy, ale także realnie zmniejszać zanieczyszczenie powietrza w mieście. W kolejnym roku głośno zrobiło się natomiast o pomyśle Brytyjczyków, którzy oczyszczacz powietrza zamontowali na dachu miejskiego autobusu jeżdżącego po ulicach Southampton i przy okazji oczyszczającego powietrze.
Wiosną 2021 roku również przewoźnicy prywatni, aby ratować swoje biznesy w czasie pandemii zaczęli stosować oczyszczacze powietrza wewnątrz pojazdów. Wszystko po to, by przekonać podróżnych do korzystania z transportu publicznego oraz zapewnić im większą ochronę i bezpieczeństwo. Przykładowo, Hellbergs Buss w Szwecji i Meurer Touristik w Niemczech zainstalowali oczyszczacze powietrza ECO3 wyprodukowane przez Volvo Buses w swoich autokarach. Urządzenie w sposób ciągły wytwarza ozon, który oczyszcza powietrze i zmniejsza ilość szkodliwych cząsteczek i substancji na wszystkich powierzchniach, z którymi się styka. Zapewniając tym kompleksową dezynfekcję wnętrza autobusu oraz ochronę przed bakteriami i wirusami.
Oczyszczacze powietrza w MPK w Łodzi i Poznaniu
Polskie miasta również coraz aktywniej walczą ze smogiem i zanieczyszczonym powietrzem. Obok programów rządowych powstają oddolne inicjatywy realizowane przez urzędników miejskich czy sektor NGO. Wszystko przy wsparciu sektora prywatnego dostarczającego często prototypowy sprzęt i udostępniającego nowoczesną technologię.
Poznańskie i Łódzkie MPK w sezonie zimowym w 2020 r. testowało w miejskich autobusach oczyszczacze powietrza, które wychwytują niemal 100% szkodliwych substancji. Opracowane przez firmę STER Group rozwiązanie o nazwie AntiMicrobial+ nie dość, że oczyszcza powietrze poprzez zastosowanie filtrów HEPA oraz promieniowania UV-C to dodatkowo dezynfekuje powierzchnię, dzięki automatycznemu procesowi ozonowania. Filtr HEPA wyłapuje alergeny, sierść, kurz, grzyby, pleśnie, a następnie ozon je likwiduje. Powietrze oczyszczane jest w trakcie podróży, a oczyszczacz rozpoczyna pracę wraz z uruchomieniem pojazdu. Dzięki temu pasażerowie oddychają przez cały czas powietrzem, które jest na bieżąco filtrowane i oczyszczane. Według danych podanych przez producenta, w ciągu godziny powietrze w pojeździe może być oczyszczone do 10 razy, czyli co sześć minut. Natomiast skuteczność filtrów HEPA 14 w neutralizowaniu cząstek wielkości koronawirusa SARS-CoV-2 wynosi co najmniej 99,99%. Oczyszczacz powietrza zamontowany w MPK to rozwiązanie na cztery pory roku. W sezonie jesienno-zimowym, czyli w czasie częstszych infekcji dba o zdrowie pasażerów usuwając bakterie i wirusy, a wiosną i latem uwalnia od alergenów.
Miejski oczyszczacz powietrza w Warszawie i Krakowie
Polska firma Oxygen opracowała miejski oczyszczacz powietrza, który w ciągu jednego dnia oczyszcza milion m3 powietrza oraz usuwa ponad 2 miliony mg pyłów w dwa miesiące. Radzi również sobie z bakteriami, roztoczami i grzybami. Zimą 2021 roku oczyszczacz Oxygen testowała Warszawa. Wiosną pojawił się on również na ulicach Krakowa. Wcześniej Kraków testował Smog Free Tower, czyli oczyszczacz powietrza w kształcie kilkumetrowej wieży. Siedmiometrowe urządzenie stało przez kilka miesięcy w parku w centrum Krakowa. Według naukowców z Zespołu Fizyki Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej, którzy robili pomiary skuteczności, wieża oczyszczała jedynie powietrze w promieniu 50 m, a stężenie pyłów PM10 najbliżej niej spadło o 12%. W przypadku urządzenia Oxygen badania naukowców z Politechniki Warszawskiej potwierdzają większą skuteczność w oczyszczaniu powietrza. W warunkach laboratoryjnych jest ona na poziomie ponad 90%, producent przyjął ją natomiast na poziomie 80%.
Miejski oczyszczacz powietrza zawiera: odkraplacz, wstępny filtr siatkowy, filtr elektrostatyczny oraz wentylatory, które tłoczą zanieczyszczone powietrze przez zestaw filtrów aktywnych i pasywnych. Filtry są w stanie usunąć ponad 80% zanieczyszczeń. Urządzenie zużywa 30-50 kWh energii w ciągu dnia, a dzięki zastosowaniu paneli fotowoltaicznych ma ograniczyć jej zużycie do mniej niż 15 kWh dziennie. Oczyszczacz Oxygen może również skutecznie neutralizować koronawirusa. Mimo, że urządzenie filtruje cząsteczki o rozmiarze powyżej 1/10 µm (rozmiary koronawirusa to 0,06 – 0,14 µm), to wirus przenosi się głównie na kropelkach wilgoci, które zazwyczaj są większe. Dzięki temu kropelki wilgoci i SARS-COV-2 znajdujący się na nich skutecznie powstrzymywane są przez filtry.
Miejskie oczyszczacze mogą być stosowane przez cały rok. Zimą pomogą w zwalczaniu smogu, a wiosną i latem przyniosą ulgę alergikom, ponieważ zajmą się pyłkami roślin. Ale także zneutralizują smog wtórny, który obecny jest przez cały rok za sprawą zanieczyszczeń emitowanych przez samochody. W centrach dużych miast, gdzie ruch samochodowy jest największy, przekroczenia dopuszczalnych wartości szkodliwych pyłów zawieszonych PM1, PM2.5, PM10 sięgają nawet 80%.
Większość miast na świecie coraz śmielej próbuje walczyć ze smogiem i zanieczyszczeniami powietrza. Z różnym efektem, bo i zastosowane metody czy innowacyjne technologie nie zawsze okazują się trafionymi pomysłami o zadowalającej skuteczności. Ważne jest jednak to, że problem nie jest już przez nikogo bagatelizowany, a podejmowane działania są coraz odważniejsze i prowadzone z większym rozmachem. Polskie miasta nie odstają w tym peletonie. Ba, mają nawet szansę przewodzić zmianom, o ile właściwie wykorzystają swoją szansę, pomysły i dostępną na wyciągnięcie ręki technologię.
